Nhưng lại có một câu tóm lược hơn nữa, vô cùng đơn giản của chính Đức Phật: "Không được bám víu vào bất cứ cái gì”. Như thế, chính là giải thoát.
Trong kinh Trung A Hàm thuật rằng, một người đến đảnh lễ Đức Phật và thỉnh cầu Ngài hãy tóm lược giáo huấn của Ngài bằng một câu thật ngắn gọn, và nếu được thì câu ấy sẽ là gì?
Đức Phật đáp lại rằng, Ngài có thể làm được việc ấy và đã nói lên câu trên đây: "Sabbe dhamma nalam abhinivesaya" tức là "Không được bám víu vào bất cứ điều gì".
Đức Phật còn nhấn mạnh rằng, nếu ai được nghe lời cốt tủy ấy thì cũng có nghĩa là đã nghe được tất cả giáo huấn. Và nếu ai tiếp nhận được quả của việc tu tập ấy (không bám víu vào bất cứ gì) thì cũng có nghĩa là tiếp nhận được tất cả các quả do giáo huấn của Ngài mang lại.
Ai nắm vững được sự thật trong lời giáo huấn ấy một cách hoàn hảo - tuyệt đối không được bám víu vào bất cứ gì cả - thì người ấy cũng sẽ không còn bị những con virus trong tâm trí mình có thể gây ra các thứ bệnh như thèm muốn, ghét bỏ và vô minh thâm nhập. Đấy là các thứ bệnh đưa đến những hành động sai lầm, dù là trên thân xác, bằng ngôn từ hay trong tâm thức (thân – khẩu – ý).
Chính vì thế, cứ mỗi khi có một hình tướng, một âm thanh, một mùi, một vị, một sự va chạm hay một hiện tượng tâm thần phát hiện, thì kháng thể "không được bám víu vào bất cứ gì cả" sẽ giúp chặn đứng ngay được sự lây nhiễm. Virus này khó có thể thâm nhập được, hoặc cũng có thể cứ để cho chúng thâm nhập để sau đó dễ tiêu diệt (chuyển hóa) chúng hơn. Khi đó, loại virus tâm trí này cũng sẽ không thể nào sinh sôi nẩy nở và gây ra bệnh được, bởi vì kháng thể trong người đã sẵn sàng tiêu diệt chúng.
Thật vậy, kháng thể đó có hiệu lực vô song và vĩnh viễn. Và đấy là cốt lõi của giáo huấn Phật Giáo, của tất cả Dhamma. Không được bám víu vào bất cứ gì cả!
Bất cứ ai đã thực hiện được sự thật đó thì cũng có thể xem như đã tạo được cho mình kháng thể giúp hóa giải mọi sự tác hại của căn bệnh tâm linh và khiến cho nó phải chấm dứt. Người ấy sẽ không còn bị căn bệnh làm cho mình phải khổ sở với nó nữa. Thế nhưng đối với trường hợp của một người bình dị không thấu triệt được cốt lõi của giáo huấn của Đức Phật là gì thì hoàn toàn khác hẳn: người này không có một sức đề kháng nào cả.
Cho nên, phàm phu cần biết và nắm được "căn bệnh tâm linh" là gì, và ai là vị lương y chữa khỏi được căn bệnh ấy? Và chỉ khi nào chúng ta ý thức được là mình đang bị bệnh thì khi ấy mình mới thật sự nghĩ đến việc chữa chạy và sử dụng liều thuốc phù hợp.
Nếu chưa ý thức được mình đang bị bệnh thì phàm phu vẫn cứ sống nhởn nhơ và đua đòi vơi những dục lạc của thế gian. Đấy chẳng khác gì như một người bị lao phổi vẫn cứ thích hút thuốc lá, hay bị ung thư mà thích ăn thịt béo…, mà không quan tâm đến việc chữa chạy. Cho đến một lúc nào đó thì mọi sự đã muộn, người đó sẽ tạo ra các nghiệp chẳng lành.
Để làm được điều đó, tùy căn cơ từng người và tất nhiên không dễ dàng. Phải tuân theo lời dạy của Đức Phật một cách có chánh niệm: "Không được chểnh mãng. Phải luôn chú tâm thật mạnh". Chú tâm thật mạnh thì chúng ta mới nhận ra được là mình đang bị căn bệnh tâm linh hành hạ và từ đó mình mới khám phá ra được các loại "virus" đang tấn công, phá hoại tâm can của mình.
Nếu áp dụng điều này của Đức Phật một cách rốt ráo và kiên trì, nhất định chúng ta cũng sẽ tiếp nhận được những điều lợi lạc nhất ngay trong kiếp sống này.
Coitaba.net (ST)